|
Kurumsal
Uamif
Bağlantılar
Yayınlar
|
Üye Sendikalardan / Özbekistan Çevre koruma alanında parlamentolar arası işbirliği
Çevre koruma alanında parlamentolar arası işbirliği B. Alihanov D. Fayzieva Modern parlamenter diplomasi, kamu diplomasisinin de katılımı ile ülkelerin dış politika önceliklerinin oluşumunda güncel uluslararası süreçlerin önemli ölçüde etkili olmasına imkân tanımaktadır. Uluslararası Parlamentolar Arası ilişkiler, dış ülkelerin parlamentolarıyla ilişkilerin geliştirilmesiyle birlikte uluslararası toplum ile dayanışma ilkelerine dayandırılmıştır. Özbekistan Cumhuriyeti Alî Meclisi’nin dış ülkelerin parlamentoları ile işbirliği geliştirilmesi günümüzün karşılıklı politik, ekonomik ve sosyo-kültürel ilişkilerini daha nitelikli bir düzeye çıkarmayı mümkün kılıyor. Bağımsızlık yılları boyunca Alî Meclisi’n parlamentolar arası işbirliği gelenekleri gelişmiştir. Bu çerçevede parlamentoların karşılıklı deneyim, bilgi paylaşımı ve heyet ziyaretleri zengin bir birikim sağlamıştır. 2010 yılından bu yana, Özbekistan Cumhuriyeti Alî Meclisi Yasama Odası’nın uluslararası işbirlikleri Avrupa Parlamentosu, Belçika, Fransa, İtalya, Almanya, İngiltere, Çin Halk Cumhuriyeti, Güney Kore, Japonya, ABD ve diğer ülkelerin parlamentoları ile verimli bir şekilde gelişmektedir. Parlamentolar arası işbirliği süresince Özbekistan milletvekilleri tarafından, devletimizin Başkanı İslam Karimov’un dış politika atılımları, krize karşı programlarının stratejileri, “Ülkenin demokratik reform ve sivil toplumun oluşması fikirlerinin derinleşmesini”, günümüzün çevre sorunlarının, özellikle bölgenin hidroelektrik imkânlarının kullanımı dikkate alarak, çözüm yolları geniş çapta açıklanmaktadır. Bugün, dünyada 28 ülkenin ulusal parlamentolarında Özbekistan Cumhuriyeti Alî Meclisi ile işbirliği grupları oluşturulmuştur. Bu durum Özbekistan Cumhuriyeti’nin dış politikasının ve uluslararası itibarının kabul gördüğünü açıkça göstermektedir. Alî Meclis’te kurulan yabancı ülkelerle parlamenter işbirliği dostluk grupları, Özbekistan Ekoloji Hareketi meclis grubu üyelerini de içine almaktadırlar. Bugün, Ekoloji Hareketi üyeleri- Avrupa Parlamentosu, Fransa, İngiltere, Belçika, İtalya, Güney Kore ve Japonya parlamentoları ile ilişkilerin geliştirilmesinde etkin faaliyetler göstermektedir. Yabancı ülkelerin milletvekilleri ile ikili görüşmeler esnasında, uluslararası konferanslarda, seminerlerde, yuvarlak masa toplantılarında uluslararası ilişkilerin ve parlamentolar arası işbirliğinin güncel sorunların ülkemizdeki demokratik dönüşüm süreçleri hakkında etkili tartışmaları ile birlikte, çevrenin sorunlarına da özel ilgi göstermektedir. Bölgenin çevre sorunları ve su kaynakları kullanımının modern eğilimleri, uluslararası düzeyde, iklim değişikliği dahil olmak üzere, gözlenen küresel çevresel değişim ile bağlantılı olarak ortaya çıktığı için özel bir ihtiyaç olarak milletvekillerince en çok tartışılan konulardır. “Sivil toplumun gelişmesiÖzbekistan ve Japonya Deneyimi” adlı konferans Japonya Parlamento binasında 8 Aralık 2010’da Özbekistan Anayasası kutlamaları gününde gerçekleştirildi. Konferans çalışmaları süresince, Japonya’nın bilim ve eğitim kurumlarında düzenlenen “yuvarlak masa” toplantılarında Özbekistan sivil toplumunun oluşumu ve gelişimi tartışılmıştır. Konferansta ayrıca, ekonomik çıkarlarda çevre ilkelerinin tam olarak dikkate alınması durumunda geniş halk kesimlerinin ve sivil toplum kuruluşlarının istikrarlı kalkınmanın sağlanmasına katılımının önemi vurgulanmıştır. Japon ve Özbek milletvekilleri arasında çevre koruma alanında karar verme sürecine geniş halk kitlelerinin katılımı konusunda tecrübe paylaşımı gerçekleşmiştir. Orta Asya’daki sınır ötesi su kaynaklarının kullanımı ile ilgili konulara Amerikalı parlamenterlerin yoğun ilgisi dikkat çekmektedir. Nitekim 2010 yılının Nisan ayında ABD Kongresi’ne yapılan ziyaret sırasında, Özbekistan Ekoloji Hareketi Meclis Grubu üyeleri de Alî Meclis’in parlamento heyetine dahil edilmişlerdi. Ayrıca, aynı yılın Ekim ayında, Dünya Bankası yıllık toplantısı faaliyetlerine katılmak üzere Washington’a giden Ekoloji Hareketi üyeleri, ABD Temsilciler Meclisi’nde bir dizi toplantıya katıldı. Bu toplantılar sırasında, çevre ve halk sağlığının korunması alanında ulusal mevzuatların iyileştirilmesi amacıyla parlamentolar arası ilişkilerin geliştirilmesi, çevre yönetimi, günümüzün çevre koşulları ve iklim değişikliği şartlarında çevre ve su güvenliği konuları ele alındı. Orta Asya’daki mevcut uluslararası suyollarının kullanımı ve endüstriyel işletmelerin emisyonlarından kaynaklanan sınır ötesi kirlenmeyi de içeren sınır ötesi çevre sorunlarının çözümü için uluslararası hukuk mekanizmaların daha etkin kullanılması gerektiğine özel vurgu yapıldı. 2010 yılı Ekim ayında, Taşkent’te yapılan “Özbekistan-AB Parlamentolar Arası İşbirliği Komitesi”nin 8. toplantısı esnasında, su kaynaklarının akılcı kullanımı konusunda Özbekistan’ın tam desteği ile birlikte sulama sistemlerinin geliştirilmesini öngören entegre su kaynakları yönetimi ilkeleri ile sürdürülebilir su kullanımı alanındaki yasaların geliştirilmesi gerektiği belirtildi. Çevre yönetimi ve çevre koruma konuları dahil olmak üzere, tüm ilgili alanlarda Özbekistan ve Avrupa Birliği arasında sürekli iki yönlü yapıcı parlamentolar arası işbirliğinin önemi dile getirildi. Avrupa Parlamentosu’nun Brüksel’de düzenlediği ve Özbekistan Ekoloji Hareketi milletvekillerin de katıldığı Aral Denizi çevre felaketi üzerine yapılan görüşmeler sırasında, ülke ekonomisinin eski Sovyet yönetim sisteminden miras kalan sulu tarıma bağlı olduğu belirtildi. Uluslararası hukuk normlarını uygulayarak, Orta Asya’da su kaynaklarının kullanımı ve korunmasına yönelik yasal çerçevenin tutarlı bir biçimde geliştirilmesi ile bölgedeki su güvenliğinin sağlanacak olmasının altı çizildi. Avrupa Parlamentosu’nun bu bağlamda Özbekistan ve Avrupa Birliği arasındaki parlamentolar arası işbirliğinin geliştirilmesine önem verdiği ayrıca belirtilmelidir. Özellikle de belirli alanlarda hukuki destek, çevre koruma ve çevre yönetimi konularında teknik yardım ve değişim programları geliştirmeyi amaçlayan somut pratik sonuçlar elde etme konusunda her iki taraf arasında fikir birliği mevcut.
|
Özbekistan
2010 yılı Eylül ayında, Özbekistan Ekoloji Hareketi grubu milletvekillerinin, “İngiltereÖzbekistan” Karma parlamento grubu heyeti ile Alî Meclis’in Yasama Organı’nda buluşması, çevre hukuku alanında, iki ülke arasında gelecekteki parlamentolar arası ilişkilerin güçlendirilmesinde somut adımlar atmak için güçlü bir etki olarak hizmet verebilecek işbirliğinin temelini teşkil etmiştir. Belçikalı milletvekilleri, Şubat 2012’deki ziyaretleri sırasında, Özbek çevrecilerin Meclis içindeki faaliyetlerinin Avrupa Topluluğu için özel ilgi konusu olduğunu belirtmiştir. Heyetin Surhanderya vilayeti ziyaretinin güçlü bir izlenim bırakması, Belçikalı parlamenterlerin Belçika Hükümetine ve Avrupa Birliği üyelerine de, bu sorunun çözümüne daha aktif destek vermeleri için çağrıda bulunma niyetini güçlendirmiştir. Surhanderya ziyareti ardından Belçika Parlamentosu heyeti Belçika Hükümeti’ne, sınırdaş ülkelere ait alüminyum şirketlerin faaliyetleri ile bağlantılı mevcut duruma karşı uygun tedbirleri almaya çağıran bir önerge sunmayı karar verdi. Bir ülkenin gelişmesinde ekonomik kalkınmanın öncelikliğine rağmen, hiçbir dünyevi nimet ve ekonomik kâr, transnasyonel şirketlerin olumsuz tesiri altında kalan çevreye ve bölgedeki binlerce insana verilen zararı kapatamayacağı vurgulandı. Bu problemin geniş bir şekilde aydınlatılması gerekiyor, çünkü birçok Batı ülkesi bu durumun varlığından habersiz. Tacik Alüminyum Şirketi yönetimi, durumun farkında olmalı ve kendi yaptıklarının sorumluluğunu almalıdır. Ayrıca, şu da belirtilmelidir ki, zamanında karar alabilmek için iki ülke parlamenterleri arasında sürekli temas ve tespit edilen öncelikli alanlarda fikir alışverişi yapılması gerekmektedir. Bu alanlar: güvenilir bilgi sağlanması, bölgedeki mevcut sorunlar hakkında geniş kapsamlı ve açıklayıcı çalışmalar yapılması ve sağlıklı bir çevre hakkının sağlanması için çalışmaların yapılmasıdır. Belçika Parlamentosu milletvekilleri, Özbek Parlamentosu üyelerine bu problemin çözüm arayışlarında ve bölgedeki yaşam koşullarının iyileştirilmesinde destek vermek ve yardımcı olmak için hazır olduklarını ve dayanışma içerisinde olduklarını dile getirdiler.